‘De mogelijkheden voor Europese telecom service providers om nog verder te bezuinigen op personeel zijn in het algemeen beperkt. Deze situatie heeft een negatief effect op de kredietwaardigheid van telecombedrijven’, zo stelt senior analist Iván Palacios van Moody's Corporate Finance Group in een nieuw rapport met de titel 'European telecommunications service providers: opportunities to cut costs are diminishing'.
De analisten van kredietbeoordelaar Moody’s signaleren dat de Europese telecom service providers tot dusverre relatief gemakkelijk hebben gesneden in hun staffuncties om de bedrijfskosten te drukken. Dit was noodzakelijk omdat de opbrengsten van de telecom providers steeds verder terugliepen. Nog dieper snijden in het personeelsbestand wordt echter steeds moeilijker omdat de meeste telecombedrijven al een zeer hoge graad van efficiëntie hebben bereikt. Ze zitten met andere woorden al aan hun plafond en moeten met steeds minder mensen steeds meer doen.
‘De geringe mogelijkheden tot verdere kostenbesparingen vermindert de kredietwaardigheid doordat de kasstroom steeds verder onder druk komt te staan omdat de opbrengsten blijven dalen’, zo legt analist Palacios uit. Telecomondernemingen die te diep snijden in hun personeelsbestand doen echter concessies aan de kwaliteit van hun klantenservice en zetten daardoor hun merkreputatie en hun langetermijnperspectieven op het spel’, zo waarschuwt Palacios.
Ratio’s
Moody’s gebruikt in het kader van kredietbeoordelingen twee verschillende kengetallen die aangeven hoe efficiënt of inefficiënt gebruik wordt gemaakt van de factor arbeid binnen telecombedrijven. De eerste ratio geeft de jaarlijkse omzet per medewerker weer en de tweede ratio drukt de personeelskosten uit in een percentage van de totale omzet. Uit de analyse blijkt dat van alle Europese telecombedrijven de Britse BT Group nog de meeste ruimte heeft om kosten te drukken middels banenreducties. De BT Group, die de rating ‘Baa2 stable’ kreeg van Moody’s, is van oudsher gespecialiseerd in vaste telecomverbindingen. Bovendien heeft BT als enige van de grote incumbents geen mobiele tak. Na de privatisering kreeg het voormalige staatsbedrijf een groot personeelsbestand in de schoot geworpen. Deze erfenis uit het verleden verklaart waarom BT Group als een van de weinige grote telecomondernemingen in theorie nog steeds flink kan besparen op personeelskosten.
Ratings
In aflopende volgorde van kredietkwaliteit worden de volgende ratingklasses gehanteerd:
- Aaa, Aa, A. Deze verplichtingen zijn van hoge kwaliteit en brengen laag of bij Aaa zelfs minimaal kredietrisico met zich mee.
- Baa, Ba, B. De verplichtingen brengen gemiddeld tot hoog kredietrisico met zich mee. Investeren in deze ratingklasse moet al tot speculatie worden gerekend.
- Caa, Ca, C. De kredietkwaliteit van verplichtingen in deze range is laag. Rating C komt overeen met default (in gebreke blijven).
- De ratings Aa tot en met Caa kunnen voorzien zijn van een cijfer 1, 2 of 3. Dit geeft de relatieve positie aan binnen de ratingklasse.
Overheidsinvloed
Voor telecomondernemingen op het vasteland is het echter een ander verhaal. Zij hebben weliswaar mogelijkheden tot hun beschikking om verdere efficiëntieverbeteringen tot stand te brengen, maar de bereidheid om drastisch te bezuinigen op personeel worden onder meer begrensd doordat er in die bedrijven nog steeds sprake is van overheidsdeelnemingen. Ook zijn er nog steeds ambtenaren in dienst. In dit rijtje worden telecombedrijven als France Télécom (‘A3 stable’), Deutsche Telekom (‘Baa1 stable’), Telekom Austria (‘Baa1 stable’), Telekom Slovenije (‘Baa2 stable’) and Hellenic Telecommunications Organization (‘B2 negative’) genoemd. Tussen haakjes staan overigens de ratings van Moody’s vermeld.
KPN
Sommige telecom operators hebben al zo drastisch gesneden in hun kosten dat hun ratio’s al optimaal zijn. Verdere kostenreducties door te snijden in personeel liggen hier niet voor de hand omdat de omzet per medewerker al is gemaximaliseerd. Daarnaast zijn de personeelskosten als percentage van de totale omzet relatief laag. Deze bedrijven opereren in principe al redelijk efficiënt. In dit rijtje horen bedrijven als Belgacom (‘A1 stable’), TeliaSonera (‘A3 stable’), Telenor (‘A3 stable’), Elisa Corporation (‘Baa2 stable’), TDC (‘Baa2 stable’), Telecom Italia (‘Baa2 negative’) Portugal Telecom (‘Ba2 negative’) en last but not least, Koninklijke KPN (‘Baa2 negative’).
Hoewel kredietbeoordelaars het ook niet altijd bij het rechte eind hebben, is het hierboven geschetste beeld van telecombedrijven die ‘bezuinigen tot op het bot’ zeker herkenbaar. De forse banen- en kostenreducties bij KPN onder leiding van CEO Scheepbouwer staan bij iedereen nog scherp op het netvlies. Ook de huidige CEO van KPN Eelco Blok kondigde begin dit jaar een forse banenreductie van 4.000 tot 5.000 medewerkers aan. Maar zoals de analisten van Moody's aangeven is het verder snijden in personeel niet zonder risico's: er zit dus blijkbaar een grens aan het wegbezuinigen van personeel.
