Zowel internationaal als in Nederland zit de markt voor 3D-printen in de lift. In 2016 was de Nederlandse 3D-printing markt goed voor zo’n 100 miljoen euro: een ruim verdubbeling ten opzichte van de 45 miljoen euro uit 2015. Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van ABN Amro en Berenschot. De onderzoekers verwachten dat de omzet in 2017 verder zal groeien naar 120 miljoen euro.
Binnen de Nederlandse waardeketen van 3D-printing vallen drie ontwikkelingen op:
1. De verkoop van desktopprinters blijft stijgen
Desktopprinters met een prijs van 1500 tot 7500 euro zijn niet alleen populair bij particuliere gebruikers. Steeds vaker worden ze ook door het mkb – en zelfs door multinationals – gekocht om met de mogelijkheden van deze technologie te experimenteren. 3D-printers zijn daarmee het stadium van ‘speelgoed’ ontgroeid, het zijn betrouwbare machines met goede software- en serviceondersteuning.
ABN Amro en Berenschot schatten dat er binnen Nederland ongeveer 2000 printers per jaar worden verkocht, goed voor een omzet van circa 3 miljoen euro. Het gros van de in Nederland geproduceerde desktop 3D-printers vindt zijn weg naar het buitenland.
[userquote user="906"]
Alle sectoren die zich bezighouden met de ontwikkeling van drie-dimensionale producten, dit kan van industrie tot healthcare zijn, kunnen de komende jaren stappen. 3D-printing is met name interessant wanneer printing een extra dimensie toevoegt aan de vormgeving en constructie van een product. Dus daar waar dit met andere constructiewijzen niet mooier of beter kan. Op het gebied van architectuur, kunst, kleding en design zie je veel mooie en vernieuwende vormen ontstaan. Het leidt tot een bredere driedimensionale wijze van denken, dat uitmondt in nieuwe vormen en constructies, wat ik zelf intrigerend vind.
Een mooi voorbeeld hiervan is kunstenaar Joris Laarman, die naast prachtige meubels bijvoorbeeld ook bruggen ontwerpt en print. Daarnaast zal 3D een meerwaarde hebben bij producten die hierdoor goedkoper en efficiënter kunnen worden geproduceerd, of meer custome made, zoals mijn nieuwe bril.
[/userquote]
2. De aandacht van Nederlandse bedrijven voor metaalprinters neemt toe
Internationaal versnelde de verkoop van metaalprinters de laatste jaren, terwijl de markt voor kunststof 3D-printers terugliep. Volgens het rapport loopt de Nederlandse markt nog wat achter op bijvoorbeeld Duitsland, maar zijn de vooruitzichten positief. ABN Amro en Berenschot schatten in dat er in totaal een kleine honderd industriële printers in Nederland staan: zo’n veertig metaalprinters en zestig kunststofprinters.
De adoptie van 3D-printen in de industrie groeit, al blijkt dat de commerciële uitrol nog steeds moeilijk is. De meeste printers in de FabLabs en Makerspaces draaien deels nog op rijkssubsidies of regionale ontwikkelingsgelden. 3D-printen kan ‘digital manufacturing’ ondersteunen. Kostenefficiëntie, snelheid en productkwaliteit zijn bijvoorbeeld nog steeds uitdagingen voor de productiemethode. Hierdoor is de businesscase voor massaproductie vaak nog niet sluitend.
In specifieke markten als de lucht- en ruimtevaart en de medische en dentale markt is dit al wel het geval. Ook in de machinebouw wordt 3D-printing van onderdelen steeds interessanter, vooral voor bedrijven die hun hele productie zelf doen. Doordat in Nederland de meeste machinebouwers kopstaartbedrijven zijn, liggen er vooral kansen bij hun toeleveranciers.
Op dit moment zijn materiaalkosten goed voor 40 tot 80 procent van de kostprijs van geprinte onderdelen. Door met goedkoper nylon te werken en materiaal efficiënter te gebruiken dan met de huidige SLS-techniek gebeurt, is het mogelijk om tot wel 80 procent op materiaalkosten te besparen.
3. Producenten van filament (grondstoffen voor 3D-printers) zetten grote stappen in innovatie
De onderzoekende rapporten geven aan dat het Wohlers Report 2016 de mondiale omzet in grondstoffen op 726 miljoen euro schat in 2015. Van oudsher wordt de grondstoffenmarkt gedomineerd door een kleine groep leveranciers, en door OEM’ers die vaak eisen dat er alleen meegeleverde materialen op hun machines worden gebruikt. Hierdoor is per technologie maar een kleine set materialen beschikbaar. Maar de onderzoekers zien dat veel leveranciers de koppelverkoop van materiaal en machine nu aan het loslaten zijn.
Doorpakken 3D-printing: investeringen en samenwerking
Om volgende stappen te kunnen zetten in de ontwikkeling van 3D printing in Nederland zien ABN Amro en Berenschot de volgende uitdagingen:
- Investeren in onderwijs, zodat studenten vroeg kennismaken met 3D-printen en nieuwe manieren van productontwerp en -ontwikkeling leren kennen.
- Meer samenwerking tussen bedrijven, onderwijs en wetenschap, om innovatieve toepassingen te bedenken.
- Investeren in grotere, industrie-specifieke serviceproviders die kostenefficiënt kunnen functioneren doordat ze efficiënt met hun productiecapaciteit omgaan.
[userquote user="906"]
Ik denk dat er brede toepassingsmogelijkheden zijn, maar dat er ook nog zal moeten worden geïnvesteerd in de verfijning en verbetering van de printtechnieken, waardoor het medium nog meer volwassen wordt. In dit verband is het printen van organisch weefsel echt bijzonder te noemen. Dit volwassenwordingsproces is echter maar een kwestie van tijd. Totdat dit stadium is bereikt, is het goed dat industrie, onderwijs, research en (potentiële) gebruikers worden gestimuleerd in ontwikkeling, mede vanuit overheidswege. Een goede samenwerking tussen markt en gebruikers vormt hierbij evenzo een belangrijke component. Wel zal het hype-element in balans moeten worden gebracht met andere productiemethoden en technieken, dus moet er goed overwogen worden waarin de meerwaarde van 3D printing kan vastgesteld.
Een directe kans zie ik vooraf voor de leveranciers en fabrikanten die zich nu al sterk in de markt positioneren als producenten van printing, kopiëren en drukwerk. Van partijen zoals Xerox heb ik al mooie voorbeelden gezien van de wijze waarop zij deze vorm van printing integreren in hun productlijnontwikkeling.
[/userquote]
