Een zeer klein deel van het midden- en kleinbedrijf (MKB) is klaar voor het toepassen van big data in hun bedrijfsprocessen. Dat blijkt uit een eerste inventarisatie van het CBS in opdracht van ECP/Platform voor de Informatiesamenleving en het Ministerie van Economische Zaken. De organisaties maakten eind mei hun bevindingen bekend. Het onderzoek in het kader van het Doorbraakproject Big Data was exploratief van aard en vooral gericht op het onderzoeken van een geschikte methode voor het vaststellen van de potentiële bigdata-gebruikers in het MKB. De resultaten zijn dus voorlopig, en verder onderzoek is nodig, zo laat CBS optekenen.
Uit het onderzoek blijkt dat minder dan 1 procent van de MKB-bedrijven klaar is voor big data. Hoe groter het bedrijf hoe hoger het percentage is: het loopt op van 0 procent bij eenmansbedrijven, tot 8 procent bij MKB-bedrijven met 50 tot 250 werknemers.
Drie criteria
Om te voorspellen of bedrijven klaar zijn voor gebruik van big data, is door de opdrachtgevers een criterium vastgesteld. Een bedrijf moet voldoen aan minimaal drie van de vier volgende kenmerken: financieel gezond zijn, innovatief zijn, online activiteiten vertonen en recent in een transitieproces hebben gezeten. Alle 1,5 miljoen MKB-bedrijven – bedrijven met maximaal 250 werkzame personen – uit het Algemeen Bedrijvenregister 2015 van het CBS zijn meegenomen in de analyses. De onderzoekers stelden vast dat bijna 60 procent van de midden- en kleinbedrijven financieel gezond is, 1 procent innovatief is, 6 procent in transitie zit en 8 procent veel internetactiviteiten heeft.
In drie sectoren zijn relatief meer bedrijven voorbereid op het gebruik van big data: telecommunicatie, IT-dienstverlening, en speur- en ontwikkelingswerk. Er is geen verschil gevonden tussen provincies, er is dus geen gebied in Nederland aan te wijzen dat het voortouw kan nemen voor bigdata-gebruik.
Kansen en bedreigingen van big data voor MKB
Eerder dit jaar kwamen de Kamer van Koophandel en JADS eveneens met onderzoek naar de stand van zaken met betrekking tot big data binnen het MKB. Dit onderzoek ging meer in op de kansen en bedreigingen. Er werd gekeken naar de ontwikkeling van het ondernemen met (big) data in het MKB op vijf aspecten: databeschikbaarheid, databeheer, data-analyse, data governance en datavaardigheden.
De conclusie luidt dat MKB’ers, vooral de kleinere bedrijven, de kat uit de boom kijken. Ondernemers zijn terughoudend met het toepassen van (big) data en kijken naar (big) data vanuit de huidige situatie. Een beperkte capaciteit en een gebrek aan middelen speelt daarin een rol. Er verschijnt maar zelden ‘nieuw bloed’ op de werkvloer dat verfrissende vaardigheden meebrengt. Veel ondernemers geven aan geen echte visie op (big) data te hebben.
Van de bevraagde ondernemingen ziet 44% (big) data als kans, maar 33% weet niet of (big) data een kans of een bedreiging vormen. Kansen worden vooral gezien in een betere klantbediening (61%), inzicht in de klantbehoefte (60%) en inzicht in de klantwaardering (55%). Daarnaast beschouwen velen verbetering van de interne processen (42%) en het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten (41%) als een belangrijke kans.
Aanpakken in plaats van afwachten
Anders dan het CBS is het de Kamer van Koophandel veel meer om te doen dat het MKB stappen gaat zetten met de integratie van (big) data. De kansen en eventuele bedreigingen moeten worden gegrepen of juist aangepakt worden, als het aan de KvK ligt. Het biedt onder andere een white paper aan waarin het ingaat op de groeikansen voor ondernemers.
Concluderend kan gesteld worden dat de MKB’er voornamelijk afwacht, maar ook dat hij/zij niet precies weet waar te beginnen. Ondernemers voelen zich belemmerd door een gebrek aan geld, tijd en kennis en kunde. Daarnaast geldt voor het merendeel van de ondernemers dat ze niet bekend zijn met de mogelijkheden van de inzet van big data op hun bedrijfsprocessen. Afgezien van investeringen zou het een aanzienlijke cultuuromslag vergen. Dat zou voor een groot aantal een te grote drempel kunnen zijn.
[userquote user="906"]
"Het MKB vormt geen uitzondering op de algemene ontwikkelingen in de ICT. Ik onderschrijf de visie van de Kamer van Koophandel dat het MKB beter kan worden voorzien in de benodigde informatie, kennis, kunde en capaciteit om deze stappen goed te kunnen zetten. Vanuit het perspectief midden- en kleinbedrijf begrijp ik dat deze stappen initieel moeilijker te zetten lijken te zijn, omdat de mogelijke negatieve impact op de eigen bedrijfsvoering directer is dan bij bedrijven uit het groot zakelijk segment. Naast de overheid en de hieraan gelieerde instellingen ligt hierin ook een taak voor brancheorganisaties. Zij kunnen de vraag bundelen en de kennis en expertise organiseren, waardoor sprake is van een gespreid risico. Juist binnen het MKB zal uiteindelijk de implementatie snel kunnen gaan en de hieraan gelieerde ondernemingskansen worden benut."
"Het stimuleren van big data in het MKB is een brede verantwoordelijkheid, die niet alleen vanuit overheidswege kan en moet worden gefaciliteerd. Het gaat om een goed samenspel van alle relevante stakeholders, die zullen moeten anticiperen op de initiële oorzaken achter de bestaande aarzelingen, waarmee de ondernemingskansen beter worden benut, die met big data ook door en voor het MKB kunnen worden gerealiseerd."
[/userquote]
