In mei jongstleden vond in Boston het LiveWorx evenement plaats van het Amerikaanse bedrijf PTC. Dit bedrijf is een ontwikkelaar van software voor design, product lifecycle management en service tools. Jaarlijks wordt het evenement LiveWorx georganiseerd, waar PTC en zijn partners de nieuwste producten en toepassingen laten zien. Alles draait om IIoT (Industrial Internet of Things). Er gebeuren mooie, hypermoderne dingen, maar het is tegelijkertijd een ontwikkeling die zijn weerslag heeft op arbeidsplaatsen. Automatisering, maar ook robotisering maakt dat bedrijfsprocessen veel sneller, goedkoper en efficiënter kunnen zijn, waarbij veel data nodig is en steeds minder mensenwerk. Dat gaat een enorme invloed hebben op bedrijven en maatschappij. Traditionele bedrijven zullen moeten meegaan om niet achterop te raken bij nieuwere, kleinere spelers die eerder met dergelijke applicaties zullen gaan werken.
Dit jaar was een deel van de IIoT-ontwikkelingen voorzien van AR, VR en/of 3D-elementen. Zo kan bijvoorbeeld, door een HoloLens of iPad op een installatie te richten, een storing voortijdig worden waargenomen. Een ander voorbeeld is het monitoren van brandstofverbruik of hoeveel energie een zonnepaneel oplevert. Er waren talloze andere voorbeelden. Wat ze allemaal gemeenschappelijk hadden: met de tijdens het proces gewonnen informatie kan men vroegtijdig anticiperen om onnodig staken van productie voor te zijn.
IDC voorspelt groei AR/VR in zakelijke markt
Onderzoeksbureau IDC voorspelt een grote vlucht voor VR en AR: voor dit jaar een wereldwijde omzet van 13 miljard euro op de markt van VR en AR, een groei van 131 procent ten opzichte van de 6,1 miljard dollar in 2016. IDC keek ook naar verschillende segmenten binnen de markt voor VR en AR. De grootste segmenten voor 2017: retail showcasing (461 miljoen dollar), product development (267 miljoen dollar) en onderhoud in de industrie (249 miljoen). Toepassingen in de zakelijke markt dus.
De markt lijkt met dergelijke cijfers daadwerkelijk in beweging te komen. Als de grote techbedrijven zich uitspreken voor Virtual en Augmented Reality, dan zijn de cijfers van IDC reëel en kunnen we ons dus opmaken voor dergelijke toepassingen.
In bredere zin heeft hetzelfde IDC onlangs een voorspelling gedaan voor investeringen in IoT-oplossingen; in 2021 zal 1,4 biljoen dollar worden uitgegeven. Dit jaar zal de uitgave al uitkomen op 800 miljard dollar, daarvan zit het leeuwendeel in de industriële sector.
Arbeidsplaatsen verdwijnen door IIoT
LiveWorx was niet alleen een goednieuwsshow. Er werden ook de nodige kanttekeningen geplaatst over de huidige ontwikkelingen. Er was veel aandacht voor het punt dat deze ontwikkelingen een grote invloed hebben op de arbeidsmarkt. Zowel Robert Schmidt (Deloitte) als Erik Brynjolfsson (MIT) gaven in keynote-speeches aan dat er door deze nieuwe IIoT-technologieën de nodige arbeidsplaatsen vervangen zullen worden, met name lager opgeleiden worden daar de dupe van. Robotisering en automatisering van bedrijfsprocessen zorgen ervoor dat mensen in mindere mate nodig zijn. Daar staat tegenover dat er een groeiende behoefte is aan kennisintensieve banen en een grotere welvaart in algemene zin.
Bedrijven, eventueel samen met de overheid, zullen de handen ineen moeten slaan om dit probleem op te vangen. Zo is er enerzijds een tekort aan gekwalificeerd ICT-personeel en anderzijds laaggeschoold personeel dat wordt vervangen. Wanneer een partij als Uber bijvoorbeeld met zelfrijdende auto’s gaat rijden, worden taxichauffeurs overbodig. Ook partijen als Mercedes en Bosch zijn hiermee bezig. Er zijn ook andere sectoren die soortgelijke ontwikkelingen mee gaan maken, denk aan logistiek en call centers.
[userquote user="906"]Ik ben ervan overtuigd dat de 'traditionele' Nederlandse bedrijven in staat zijn om datagedreven te gaan werken. Dit is een incubatieproces, waarbij het de markt enige tijd kost om te anticiperen op deze technische ontwikkeling. Op dit moment ontstaan in Nederland nieuwe ICT-bedrijven, waaronder veel start-ups dan wel bestaande ICT-bedrijven, die zich focussen op de invulling van IoT in nieuwe vormen van diensten en producten.
Wel kun je constateren dat Nederland lang tijd nodig heeft gehad om de IoT-ontwikkelingen te identificeren en hierop te anticiperen. Het is dan ook een revolutionair nieuw themagebied, waarvan de kansen en mogelijkheden zich langer hebben moeten uitkristalliseren.
Daarnaast speelt ook het innovatieproces binnen het ondernemingsklimaat in Nederland een rol. De ontwikkeling van innovatie tot volwassen producten en diensten vergt organisatie en tijd. De rol van de overheid en wet- en regelgeving vormen belangrijke succesfactoren voor de ruimte die innovatie krijgt in het ondernemingsklimaat. Achteraf bezien is IoT een niet meer dan logische stap geweest in de convergentie-ontwikkeling van ICT, die zich sinds midden jaren 90 van de vorige eeuw heeft ingezet. Daarbij speelt ook dat vanuit klantenzijde dit thema heeft moeten indalen. Inmiddels zie je IoT overal vertaald in ICT-bedrijfsstrategieën en waardoor de klantenvraag enorm groeit. Dit leidt ook tot een belangrijke marktimpuls.[/userquote]
Netwerken geschikt voor immens dataverkeer
Een andere kritische noot was de mate waarin de data-infrastructuur voorbereid is op de IIoT-ontwikkeling. Zo vroeg hoofd IoT bij Vodafone Ivo Rook zich af of de telecomnetwerken het verkeer dat deze data-intensieve applicaties creëren, wel kunnen opvangen. Daarbij werd de vergelijking gemaakt tussen de voorspelde en daadwerkelijke datagroei die wordt veroorzaakt door de smartphone. De laatste is veel groter dan de voorspelling en vandaar de vraag: gaat dit ook gebeuren met het gebruik van IIoT-applicaties? Er werd gesteld dat netwerken geschikt zijn gemaakt op basis van voorspellingen. Omdat dit soort professionele applicaties data-intensief zijn, zal het huidige ‘consumentennetwerk’ meer ‘dedicated’ moeten worden gemaakt om deze groei te kunnen opvangen.
De conclusie van LiveWorx was dat er enorme investeringen in werknemers gedaan moeten worden om het één mogelijk te maken (de producten en diensten waar op termijn minder mensenhanden aan te pas komen) en het ander op een verantwoorde manier te begeleiden (verlies van arbeidsplaatsen).
[userquote user="906"]Belangrijk is dat binnen Nederland een samenwerkingsklimaat wordt gerealiseerd, dat ruimte biedt voor innovatie en co-creatie, zonder dat dit in aanvang al wordt beperkt door overheidsrichtlijnen en beperkende wet- en regelgeving, waaronder de verplichtingen die voor veel zakelijke afnemers gelden in het kader van hun inkoopprocedures. Het zou mooi zijn als er binnen Nederland en wellicht ook internationaal een aantal strategische ICT-thema’s worden geformuleerd, op basis waarvan deze ontwikkel- en samenwerkingsdomeinen kunnen worden ingericht. Dit zal leiden tot een betere afstemming van vraag en aanbod, samenwerking en versnelling in innovatie- en ondernemingskracht.
De rol van de werknemer verandert, vooral ook die van de ICT-werknemer. De snel veranderende ontwikkelingen binnen de ICT vergt andere, nieuwe ICT-kennis- en vaardigheden, waardoor ICT-organisaties binnen bedrijven wendbaarder, sneller worden en beter in verbinding zijn met de klanten in en buiten hun organisaties. De veranderende ICT zal ook leiden tot nieuwe invullingen van beroepen in de breedste zin van het woord. Het zou goed zijn om dit veld van verandering op nationaal en internationaal niveau te analyseren, beleid hierop te ontwikkelen zodat pro-actiever wordt geanticipeerd om de nieuwe kansen en mogelijkheden die hieruit voortvloeien. Dit zou in Nederland in ieder geval een mooie overheidstudie waard zijn. BTG zou hieraan graag bijdragen. [/userquote]
