Nu de 5G-netwerken en -locaties langzamerhand zichtbaar worden, is het belangrijk onze blik te richten op het belang van 6G-netwerken voor de toekomst van de Nederlandse economie. Volgens Petra Claessen, ceo van BTG, de Nederlandse Vereniging van IT & Telecommunicatie Grootgebruikers, vraagt de introductie van 6G om nauwe samenwerking tussen overheden, onderwijs en het bedrijfsleven. “Een vroege start met 6G is cruciaal voor het veiligstellen van een wereldwijd leidende positie van Nederland.”
De eerste ronde van de 5G-veiling is net achter de rug en de telecomoperators hebben hun 5G-netwerken recent geactiveerd. Het is het begin van een volgende technologische revolutie, waarbij industriële processen steeds vaker en intensiever gebruik maken van mobiele technologie.
Volgens Claessen staat nu al vast: 5G – en straks 6G – is mission critical en business critical voor de toekomst van Nederland. “In de fabriek van de toekomst is 5G onmisbaar voor de communicatie met machines in de productiestraat, en daarmee voor de concurrentiekracht van de Nederlandse industrie. Ook remote sensoren, voertuigen en andere verbonden systemen zijn gebaat bij een goed werkend 5G-netwerk met landelijke dekking. Niet alleen de industrie, het transport en de logistiek, maar ook publieke instellingen zoals ziekenhuizen zijn meer dan ooit afhankelijk van betrouwbare breedbandverbindingen die altijd werken. Daar moet meer oog voor zijn.”
Industriële IT
De ontwikkeling van de noodzakelijke technologie is nog in de beginfase, maar volgens Claessen is nu al duidelijk dat de Nederlandse industrie op het gebied van 5G niet de voortrekkersrol vervult die wenselijk is. “Amerika en Azië hebben dat beter en efficiënter aangepakt en lopen voorop qua innovatie. Als over tien jaar 6G zijn intrede doet, moet dat anders zijn.” Vandaar dat Claessen vanuit BTG een appel doet op de Nederlandse overheid en het bedrijfsleven om de handen ineen te slaan. “Een voortrekkersrol bij de ontwikkeling en introductie van 6G is een absolute noodzaak om een vooraanstaande rol te spelen in de industriële IT. Samenwerken binnen de EU en met de Verenigde Staten, Japan en China staat dan hoog op de agenda.”
De situatie in Nederland wijkt af van de trends die Claessen elders in Europa waarneemt. “Wij hebben als enige EU-land nog geen minister van digitale zaken. Zo’n rol is cruciaal, want de overheid moet sturing geven aan het proces. Vakspecialisten kunnen de overheid helpen bij het maken van de juiste keuzes en het realiseren van de juiste investeringen.” Een belangrijk speerpunt in deze opgave is volgens Claessen het spectrumbeleid: hoe wordt de schaarse etherruimte strategisch verdeeld en hoe stellen we maatschappelijke belangen maximaal zeker?
“De Nederlandse digitale infrastructuur moet toekomstzeker zijn, daar moet nu al over nagedacht worden”, aldus Claessen. “BTG vertegenwoordigt als succesvolle branchevereniging tal van partners die hier een belangrijke rol in kunnen spelen. Wij leveren onze kennis bij de overheid aan. BTG en haar leden willen met de mobiele netwerkoperators samenwerken bij het creëren van applicaties, toepassingen en strategieën, en bij het formuleren van een adequate visie.”
Digitale samenleving
Claessen oppert om een lijst van krachtige kerntechnologieën op te stellen, die essentieel zijn voor het succes van de digitale samenleving en 6G in het bijzonder. “Denk hierbij aan kunstmatige intelligentie (AI), intelligente gebruikersinterfaces, het stimuleren en ondersteunen van thuiswerken, zorg op afstand (telezorg), e-commerce en onderwijs op afstand. De overheid kan hierin een belangrijke rol spelen en bijvoorbeeld beleid maken op het gebied van subsidies en fiscale maatregelen. Ook het stimuleren van industriële vernieuwingen in tal van aandachtsgebieden is een taak van de overheid. Het optimaliseren van het antenne- en spectrumbeleid wordt een van de hoekstenen van de veranderende denkwijze die nodig is.”
Ook volgens BTG-voorzitter Eric Reij moet de digitale infrastructuur hoger op de agenda van de overheid komen te staan. “De COVID-19 pandemie maakt duidelijk dat een opschaling uiterst noodzakelijk is om de maatschappij draaiende te houden. Daarbij is sturing door een krachtige overheid van essentieel belang. Veel partijen missen die nu.”
Nederland kent voorbeelden van een succesvolle regionale visie op de inzet van 5G, zoals het 5Groningen-project. Programmamanager Peter Rake, die in 2019 de BTG-award kreeg als ICT/Telecommanager van het jaar, inspireerde partners in dit project om doelstellingen te realiseren op het gebied van internet-of-things, smart industry, innovatie en tal van andere elementen die nodig zijn om 5G tot een succes te maken. Met initiatieven als 5Groningen kan de markt de mobiele operators stimuleren om met volle ambitie in te zetten op 6G.
Digitaal deltaplan voor de B.V. Nederland
De coronacrisis maakt eens te meer duidelijk dat Nederland sterk afhankelijk is van een digitale infrastructuur, vindt Petra Claessen. “Tegelijk constateert BTG dat de kwaliteit van de Nederlandse digitale infrastructuur flink onder druk staat. De migratie van onze mobiele infrastructuur naar 5G moet in feite nog op gang komen. Andere landen zijn al verder. En de onderliggende infrastructuur voor GAIA-X is ook nog eens naar België gegaan.” Wil Nederland zijn toonaangevende positie behouden, dan is snel actie nodig, benadrukt Claessen. “BTG wil daarom een deltaplan voor de digitale infrastructuur van ons land opstellen, samen met een aantal belangen- en brancheverenigingen en de overheid. We hebben te maken met een groot aantal problemen die in onderlinge samenhang opgelost moeten worden. Doen we dat niet, dan is ons land zijn digitale koppositie straks kwijt.”
Bij de allocatie van gelden uit het Nationaal Groeifonds van 20 miljard euro voor duurzaamheid en groei, moet budget worden gereserveerd voor de ontwikkeling van een digitaal deltaplan en de uitrol van 6G, vindt Claessen. “Een digitaal deltaplan voor de Nederlandse economie draagt bij aan de doelstellingen van het groeifonds. Volgens de ministers Hoekstra en Wiebes moet het Nationaal Groeifonds helpen het verdienvermogen van Nederland op een duurzame wijze te vergroten. BTG vindt dat stimulering van de digitale economie hierin past. Een belangrijke rol die de overheid kan spelen, is het introduceren van fieldlabs waar belangstellenden ervaringen kunnen opdoen met de nieuwste technologieën. Het recent geactiveerde plan voor de Ruimtelijke Strategie Datacenters (DDA) is een voorbeeld van zo’n bouwsteen waar overheid, belangenorganisaties en industriële partijen elkaar vinden. Het is de routekaart richting 2030 voor de groei van datacenters in Nederland.”
BTG is volgens Claessen met haar brede achterban en kennis in het domein van ICT en Telecommunicatie dé aangewezen organisatie om alle partijen en kennis bijeen te brengen. “Onze vereniging vertegenwoordigt de vraag- en aanbodzijde. BTG kan de vragen en wensen van deelnemers aan het deltaplan via de eigen kanalen bij de overheid adresseren. Langs deze weg moet het lukken alle krachten te bundelen die nodig zijn om Nederland een vooraanstaande rol te laten spelen bij het ontwikkelen van een gedegen 6G-visie.”
Auteurs: Hans Steeman en Witold Kepinski