GenAI heeft het afgelopen jaar enorm veel aandacht gekregen en de bewustwording van de mogelijkheden van Artificiële intelligentie bij een breed publiek (en beslissers) onder de aandacht gebracht.
Binnen NS zijn we al langere tijd bezig met het toepassen van AI. Vaak beginnend als experiment, maar ook passen we AI al toe in onze operationele processen. De toepassingen richten zich op het verbeteren van de kwaliteit van ons product maar ook op het vrijspelen van schaarse kennis (bijvoorbeeld technische monteurs).
Als er op de dag verstoringen zijn (bijvoorbeeld defecte wissel, defecte trein, zieke machinist etc.) hebben onze logistieke bijstuurders de taak om de impact van de verstoring te minimaliseren voor onze reizigers. De logistieke bijstuurders worden ondersteund met AI modellen, zodat ze betere afgewogen beslissingen kunnen nemen.
Er zijn vele afwegingen bij een herplanning van de treinen: Kies je ervoor om de reizigers die in de defecte trein zitten zo snel mogelijk te helpen? Kies je ervoor de reizigers op het getroffen traject zo snel mogelijk te helpen? kies je voor minimale vertraging voor reizigers op overige trajecten? Kies je voor het minimaliseren van uitstraling naar de volgende dag enzovoort.
AI-modellen rekenen op basis van de actuele en verwachte reizigersaantallen de impact uit van de alternatieven en adviseren de bijstuurders hierin. Maar dit is slechts één toepassing. We doen ook veel met beeldherkenning: fysieke defecten op treinen (deuken, losse kabels etc.) zullen op basis van camerabeelden worden herkend, in plaats van door menselijk controles met zaklantaarns in de nacht. De camera’s staan op palen langs het spoor, waar de treinen met volle vaart langs rijden.
Ook zijn we aan het experimenteren met graffiti herkenning. Camerabeelden herkennen graffiti, waardoor, gecombineerd met de logistieke data, de plaatsen kunnen worden gevonden waar de graffiti-vandalen werken. Zo kunnen we de daders op heterdaad betrappen door ze op te wachten.
En natuurlijk zijn we ook aan het experimenteren met de zelfrijdende treinen op opstelterreinen (parkeerplaatsen voor treinen) en op reizigerstrajecten (nog wel in de nacht en zonder reizigers). De mogelijkheden zijn enorm en ik ben ervan overtuigd dat we in de toekomst door AI een heel ander treinbedrijf zijn geworden, waarin de inzet van AI net zo normaal is als de borden op de perrons, waarop staat aangegeven hoe laat de trein vertrekt.
Hessel Dikkers
Hessel Dikkers is sinds 2012 Chief Information Officer bij Nederlandse Spoorwegen en sinds enkele jaren voorzitter van de jury voor de verkiezing van de BTG ICT-/Telecommanager van het Jaar.