De VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben hun coalitieakkoord gepresenteerd. Digitalisering is een essentieel onderdeel van dit akkoord. Zo is hierin onder meer aandacht voor meer samenwerking tussen EU-lidstaten rondom digitalisering, de aanpak van digibetisme, cybersecurity, online burgerrechten en een toezichthouder voor algoritmes. BTG is al langer een pleitbezorger van deze en van andere IT-vraagstukken waarbij de politiek een essentiële rol speelt. Petra Claessen, CEO van BTG/TGG: “Digitalisering is niet meer weg te denken uit onze maatschappij en het is goed om te zien dat dit nieuwe kabinet dit onderkent. Wij zijn er klaar voor om, samen met onze achterban, actief mee te denken en te acteren samen met het kabinet over deze onderwerpen.”
De huidige digitale revolutie biedt geweldige kansen voor de Nederlandse samenleving en economie. “Die kansen gaan we benutten met uitstekende digitale vaardigheden, een sterke Europese digitale markt, hoogstaande digitale infrastructuur en ambitieuze samenwerking in technologische innovatie. Tegelijkertijd zorgt digitalisering voor een digitale kloof en groeiende ongelijkheid in onze samenleving. Ook onze veiligheid, rechtsstaat, democratie, mensen- en grondrechten en concurrentievermogen staan onder druk. Dat vraagt om solide spelregels, toezicht en strategische autonomie”, schrijven VVD, D66, CDA en ChristenUnie in het coalitieakkoord.
Kansen van digitale technologie verzilveren
In het coalitieakkoord spreken de partijen onder meer af dat wetenschap, bedrijfsleven, ‘startups’, ‘scale-ups’, kenniscoalities en overheid de handen ineenslaan om de kansen die digitale technologie biedt te verzilveren. De coalitie wil innovatie stimuleren en investeren in chip- en sleuteltechnologieën. Denk hierbij aan kunstmatige intelligentie en kwantumcomputing. Ook kondigen de politieke partijen aan in Europees verband de markt- en datamacht van grote tech- en platformbedrijven te willen aanpakken. Dit moet de concurrentiepositie van bedrijven en privacy van burgers verbeteren.
De coalitie spreekt de ambitie uit om van Nederland het digitale knooppunt van Europa te maken. Voorwaarde hiervoor is onder meer robuust, supersnel en veilig internet in alle delen van het land.
Samenwerking tussen EU-lidstaten versterken
De coalitie wil het voortouw nemen en in Europees verband inzetten op het versterken van de samenwerking tussen lidstaten op het gebied van digitalisering. Het gaat dan onder meer om een mensgerichte inzet van kunstmatige intelligentie, digitale ethiek, ontwikkeling van digitale identiteit en cybersecurity, en open source.
Ook digibetisme komt in het coalitieakkoord aan bod. Het kabinet wil digibetisme gericht aanpakken via een publiek-private strategie voor digitale geletterdheid. Zo willen de coalitiepartijen onder meer de toegankelijkheid van digitale overheidsdiensten verbeteren. Alternatieven voor digitale overheidscommunicatie blijven hierbij behouden, beloven de partijen.
Inlichtingendiensten en security
Ook is in het coalitieakkoord zeker aandacht voor inlichtingendiensten. Het kabinet wil dat de diensten beter in staat worden hun slagkracht te benutten en hun capaciteit uitbreiden. Zo moeten zij nieuwe en toenemende digitale dreigingen en aanvallen op assertieve wijze kunnen opsporen en bestrijden. Het kabinet spreekt hierbij ook over waarborgen voor goed en effectief toezicht en digitale burgerrechten.
Wat betreft cybersecurity zet het kabinet in op het beschermen van bedrijven, vitale infrastructuur en economisch kapitaal. Dit moet worden verbeterd door centraal gecoördineerde structurele samenwerking tussen onder andere het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), het Digital Trust Center (DTC), overheden, bedrijven, wetenschappers, en uiteraard mogen de brancheorganisaties zoals BTG, de Branchevereniging voor ICT/Telecom, hierin niet ontbreken. Dankzij deze samenwerking vanuit een complementaire werking en in co-creatie kunnen de partijen sneller en eenvoudiger informatie delen over digitale kwetsbaarheden en cyberaanvallen. Het kabinet noemt cybercriminaliteit zoals ransomware in het coalitieakkoord ‘zeer ondermijnend’. Het kabinet investeert in een brede meerjarige cybersecurity aanpak. Ook worden er financiële middelen beschikbaar gesteld voor het versterken van de cyberexpertise bij de politie, rechtspraak, het Openbaar Ministerie (OM) en defensie.
Het kabinet erkent in het coalitieakkoord fundamentele burgerrechten online. De coalitie wil veilige digitale communicatie versterken. Zo wordt gezichtsherkenning niet toegepast zonder strenge wettelijke afbakening en controle. Ook investeert het kabinet in de Autoriteit Persoonsgegevens. Daarnaast zet het kabinet in op meer samenwerking en samenhang tussen de diverse digitale toezichthouders.
Toezichthouder voor algoritmes
De coalitie wil wettelijk vastleggen dat algoritmes worden gecontroleerd op transparantie, discriminatie en willekeur. Het kabinet roept een algoritmetoezichthouder in het leven die hierop toezicht gaat houden. Zelf wil de overheid het goede voorbeeld geven door niet meer data te verzamelen en onderling te delen dan nodig is. Ook werkt het kabinet aan regels voor data-ethiek in de publieke sector. De coalitiepartijen willen mensen meer regie geven over hun eigen data.
Grote online platformen worden tot slot verantwoordelijk voor het bestrijden van desinformatie en haatzaaien op hun platform. Ook komen er maatregelen tegen ‘niet-passende online reclame en kindermarketing’. Kinderen krijgen onder meer het recht om niet gevolgd te worden.
Petra Claessen, CEO BTG/TGG: “Digitalisering is niet meer weg te denken uit onze maatschappijen en speelt een cruciale rol voor het bedrijfsleven. Nagenoeg ieder bedrijf c.q. organisatie maakt gebruik van digitale middelen, ongeacht de sector waarin het actief is. Om maximaal van de mogelijkheden te profiteren is het belangrijk dat we als land alle kansen moeten pakken die digitalisering ons te bieden heeft. De overheid kan hierin een faciliterende rol spelen door op de juiste wijze in te zetten op digitalisering, digitale ontwikkelingen te ondersteunen en onder meer voldoende en continue aandacht te hebben voor de aanpak van cybercriminaliteit.
BTG vindt het dan ook een must dat digitalisering volop aandacht krijgt in het coalitieakkoord. Wij zijn er klaar voor om samen met onze achterban, actief mee te denken en te acteren samen met het kabinet mee over deze onderwerpen.”