Na vijf jaar stijgen de ICT-kosten van ziekenhuizen weer door. Waar de ICT-kosten als percentage van de omzet de afgelopen vijf jaar (2018-2022) gelijk bleven in de ICT Benchmark Ziekenhuizen van M&I/Partners, stijgen deze dit jaar van 5,7% naar 6,0%. Deze stijging wordt veroorzaakt door inflatie gestegen kosten en de verder toenemende digitalisering binnen ziekenhuizen.
Na vijf jaar (2018-2022) gelijkblijvende ICT-kosten ten opzichte van de omzet, stijgen de ICT-kosten in de ICT Benchmark Ziekenhuizen 2024 van M&I/Partners weer door van 5,7% naar 6,0%. Steeds meer vakgebieden binnen het ziekenhuis vereisen een goede ICT-voorziening. Denk aan alarmeringssystemen, mobiel en op afstand zorg leveren, de inzet van AI en eisen vanuit cybersecurity. ICT-verantwoordelijken en hun afdelingen staan tegelijkertijd onder grotere druk van beperkte financiële ruimte, terwijl de prijzen stijgen. De noodzakelijke transitie van zorg wordt in de praktijk helaas gehinderd door de oplopende exploitatiekosten van ICT. Het kostenniveau van ICT-investeringen blijft de afgelopen jaren nagenoeg gelijk, waarin eveneens de verschuiving naar exploitatiekosten terug te zien is.
De snelle stijging van de software-exploitatiekosten in ziekenhuizen is grotendeels toe te schrijven aan de toenemende inzet van softwaretoepassingen en gemoeide prijzen. EPD-software en aanpalende medische systemen worden steeds uitgebreider, en vereisen frequentere updates en integraties. Daarnaast, moeten de functionaliteiten voortdurend worden aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving. Tot slot neemt de afhankelijkheid van cloud-gebaseerde oplossingen toe. Dit gaat vaak gepaard met hogere terugkerende kosten voor opslag, dataverkeer, verwerkingscapaciteit en licenties, afhankelijk van gebruik.
De bovenmatige stijging van de hardware-exploitatiekosten in ziekenhuizen kan worden toegeschreven aan verschillende onderliggende factoren. Dit jaar zien wij, M&I/Partners mogelijk twee nieuwe verklaringen:
Aanpassing van producten en diensten door leveranciers, waardoor er vaker op basis van licenties afgerekend (exploitatie) wordt en minder hardware in eigendom wordt aangeschaft.
Verschuiving naar hybride infrastructuren (combinatie van on-premise en cloud- of gehoste oplossingen). Ziekenhuizen moeten vaak investeren in extra hardware om hybride systemen effectief te beheren en te integreren met extern aangeboden oplossingen. Dit betekent vaker betalen op basis van gebruik, met daardoor hogere exploitatiekosten, maar beperkte investeringen en bijbehorende afschrijvingen.
Het ‘cloud-vraagstuk’ hield veel ziekenhuizen bezig in 2023. Geleidelijk bieden applicatieleveranciers hun producten voor ziekenhuizen vaker aan op basis van een clouddienst. Ook zijn er applicatieleveranciers die hosting van hun applicatie op een clouddienst zoals MS Azure ondersteunen. Het hybride ICT-landschap van on-premise infrastructuur en cloud-oplossingen dat hierdoor ontstaat, creëert op onderdelen vraagstukken. Doordat beide omgevingen hun eigen voor- en nadelen kennen, roept dit vragen op met betrekking tot timing, technische architectuur, informatiebeveiliging & privacy, inrichting van regie en beheer, en gemoeide kosten. Het is daarom zaak om meerjarig te plannen zowel op technologie roadmap als op vervangingscyclus en bijbehorende budgettaire consequenties.
Sinds 2007 voert M&I/Partners de ICT Benchmark uit met en voor ziekenhuizen. Dit doen we onder het motto ‘verbeteren door vergelijken’. Benchmarking is daarbij een instrument om grip op ICT te krijgen en te sturen op de doelstellingen van een ziekenhuis. In de benchmark worden ziekenhuizen met elkaar vergeleken op het gebied van ICT-kosten en prestaties. De informatievergaring gebeurt op een gestandaardiseerde wijze gevolgd door validatie waardoor goede en zinvolle vergelijking mogelijk is. Naast de ICT-kosten worden de prestatiesniveaus in beeld gebracht aan de hand van 4 thema’s; ondersteunende zorgprocessen, keten- en netwerkcommunicatie, beslisondersteuning, data en AI, en uitkomstgericht werken.