De eerste versie van een open source Nederlandse ID-wallet moet volgend jaar gereed zijn. Het gaat om een Europees systeem waarmee Europese bedrijven en burgers zich in 2025 digitaal moeten kunnen identificeren.
Dit meldt staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering Alexandra van Huffelen in een Kamerbrief. In de brief geeft Van Huffelen een update over de voortgang van het Europese plan om een Europese Digitale Identiteit in te voeren. Deze identiteit moet voor bedrijven en burgers zaken simpeler en veiliger maken bij het regelen van hun digitale leven. Ook speelt het in op een ontwikkeling in de markt, waarbij onder andere grote technologiebedrijven wallets aanbieden.
De staatssecretaris voorziet diverse kansen, waaronder gemak, data-minimalisatie, betrouwbaarheid, veiligheid en efficiëntie. Tegelijkertijd raakt het plan ook aan belangrijke publieke waarden. Een Europees raamwerk voor nationale wallets kan helpen bij het verzilveren van deze kansen en tegelijkertijd waarborgen van de publieke waarden.
Inrichting, toezicht en governance van Nederlandse invulling
“Ik ben bezig met het opzetten van een programma dat de inrichting, het toezicht en de governance voor de Nederlandse invulling van het Europese Digitale Identiteit raamwerk zal vormgeven. De inrichting zal bestaan uit voorzieningen en afspraken om wallets aan burgers en bedrijven uit te kunnen geven, ze te kunnen vullen met gegevens uit overheidsregisters, wallets uit andere EU-lidstaten te kunnen accepteren en andere voorzieningen die de goede en veilige werking van het stelsel faciliteren”, schrijft de staatssecretaris in de Kamerbrief.
De eerste versie van de Nederlandse open source wallet moet in 2023 gereed zijn. Gegevensbescherming, informatieveiligheid en toegankelijkheid speelt hierbij een belangrijke rol. De eerste wallet gaat als open source voorbeeld dienen. In samenwerking met andere publieke en private partijen wil de staatssecretaris aan de slag om op basis van dezelfde waarden en principe verschillende wallet-concepten te ontwikkelen. Dit moet uiteindelijk leiden tot een stelsel van wallets die voldoen aan de waarden en principe die Nederland belangrijk vindt.
Open gesprek met bedrijven, overheden en belangenbehartigers
De minister wil hiervoor een open gesprek aangaan met de wetenschap, het bedrijfsleven, overheden, belangenbehartigers en burgers. Zo vonden op 30 en 31 mei al de eerste twee ‘EDI Meet-ups’ plaats. De insteek hierbij is belanghebbenden bij elkaar brengen om te discussiëren over het in te richten EDI-stelsel en de ontwikkeling van een nationale wallet.
In de loop van het jaar volgen meer bijeenkomsten. Ontwerpkeuzes worden getoetst via onder meer een inclusief ontwerpproces, maar ook via onderzoeken, praktijkbeproevingen en hackathons.
Kanttekeningen
Tegelijkertijd zet de staatssecretaris ook een aantal kanttekeningen bij het voorstel. Zo maakt Van Huffelen bezwaar tegen het universele gebruik van één uniek en persistent nummer. En heeft de staatssecretaris aangeboden om met andere lidstaten en de Europese Commissie alternatieven te onderzoeken. Ook benadrukt staatssecretaris Van Huffelen dat het gebruik van wallets vrijwillig moet zijn en burgers alternatieven moeten kunnen kiezen in het overheidsdomein. Het huidige DigiD wordt als voorbeeld genoemd.
Ten derde pleit Van Huffelen voor het onderzoeken van de eis van ‘open source’. Hiermee wil de staatssecretaris bevorderen dat het ontwerp en de werking van de wallet volledig transparant blijven. Tenslotte pleit de staatssecretaris voor een verhandelverbod van gegevens om te borgen dat wallet-leveranciers de gegevens van gebruikers niet verkopen of anderszins delen met derde-partijen voor commerciële doeleinden.
Meedenken
Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services: “Onze samenleving is steeds digitaler. Dit betekent ook dat bedrijven in toenemende mate digitaal contact onderhouden met de overheid en zaken digitaal regelen. Een ID-wallet kan dit proces vereenvoudigen en veiliger maken. Belangrijk is dat bij de ontwikkeling een Europese Digitale Identiteit en de Nederlandse implementatie hiervan voldoende aandacht is voor onder meer dataveiligheid en transparantie. BTG onderschrijft dan ook het belang van de kanttekeningen die staatssecretaris Van Huffelen plaatst bij het Europese voorstel. De staatssecretaris kondigt aan een open gesprek te willen aangaan met onder meer het bedrijfsleven en belangenbehartigers. Als Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers staat BTG klaar om mee te denken over de realisatie van de Nederlandse ID-wallet.”
De volledige Kamerbrief van Van Huffelen is hier beschikbaar.