In de markt zoemt het al jaren rond, als telecomoperators toegang krijgen tot de 3,5 GHz-band, dán komt er pas echt 5G. Nederland raakt hier achterop, want de veiling van deze band is nog steeds niet geregeld, terwijl de omliggende landen al een tijd het spectrum in gebruik hebben. De overheid doet verwoede pogingen om de veiling te organiseren maar loopt vast in de procedures. Voor de industrie is die vertraging een belemmering bij de verdere ontwikkeling van hun industriële processen. In de 3,5GHz band is naast de landelijke toepassing ook spectrum voorzien voor lokaal gebruik. BTG is vanuit de Expertgroep KMBG (Kritische Mobiele Breedbandgebruikers) intensief bij dit proces betrokken en volgt met Antoine van der Sijs (Strict) de voortgang op de voet.
Veel is er al over geschreven, 5G-netwerken hebben voor de gebruikers voordelen in petto. Maar al te vaak valt daar vooral snelheid in bandbreedte en transport door het netwerk op als belangrijkste troef. En dat terwijl LTE voor de meeste toepassingen al voldoende snelheid heeft.Door de exponentiële groei van het verkeer is de netwerkcapaciteit ook een belangrijke factor geworden. Maar 5G biedt veel meer, vooral voor industriële toepassingen. Immers, de snelheid haalt 5G uit de betere coderingsschema’s waardoor de efficiëntie waarmee het spectrum wordt gebruikt hoger wordt.
Voor 5G zijn 3 frequentiebanden toegewezen: 700MHz, 3,5GHz en 26GHz. In Nederland is in de landelijke netwerken voor 5G vooral laagfrequentspectrum in gebruik met een bandbreedte van 10 tot 20 MHz. Doordat op dit moment 5G in combinatie met 4G wordt ingezet, krijgt de markt 5G-diensten maar met een beperkte snelheid. in Nederland betekent dat 5G volgens de zogenaamde NSA oftewel de non-standalone variant. De terminals combineren hierbij 4G-technologie met 5G. Hierdoor worden alsnog in 5G snelheden mogelijk gemaakt die vergelijkbaar zijn met 4G. Op het moment dat de mobiele netwerk operators 5G SA (stand alone) gaan inzetten komen de echte 5G voordelen beschikbaar. De kern en capaciteitsband 3,5GHz is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Hierop zijn dan weer nieuwe diensten zoals5G-slicing (het toewijzen van spectrum aan een specifieke klant of service) mogelijk.
Operatoren en private netwerken
De Europese Commissie heeft de afgelopen jaren 5G technologie binnen de EU sterkt gestimuleerd met een programma dat al in 2016 is gestart. Doel van het programma was om Europa voorop te laten lopen op het gebied van digitalisering in de wereld. Nederland loopt daarbij aanzienlijke vertraging op, door het uitblijven van de inzet van de 3,5G Hz band. Voor landelijke netwerken is in totaal 300 MHz bandbreedte voorzien en voor private lokale netwerken is 100MHz voorzien. Daarmee kunnen organisaties voor eigen gebruik spectrum verwerven om op locatie een snel 5G SA-netwerk aan te leggen, veelal voor kritische mobiel toepassingen. Met deze netwerken kunnen lokaal betrouwbare mobiele verbindingen gerealiseerd worden die in de landelijke netwerken niet mogelijk zijn. In Duitsland zijn de private netwerken al behoorlijk succesvol, er zijn er al tientallen operationeel en honderdenvergunningen zijn aangevraagd. In Nederland hebben het havenbedrijf van Rotterdam en luchthaven Schiphol zich ook al gemeld als serieuze geïnteresseerden. Zij willen met 5G SA een privaat netwerk op hun locaties opzetten.
Waarom gaat het zo moeizaam?
Dat Nederland nog steeds niet aan een veiling toegekomen is, heeft alles te maken met de huidige toepassingen van het aangewezen spectrum.In Nederland heeft Inmarsat in het Friese Burum een kopstation staan dat banden in dit spectrum (in totaal twee banden die samen 80 MHz breed zijn)gebruikt voor satellieten die nood-, spoed- en veiligheidscommunicatie voor bijvoorbeeld de scheepvaart mogelijk maken. Via de rechter heeft Inmarsat de reeds geplande veiling in 2021 weten tegen te houden. Er was een adviescommissie nodig om een oplossing te zoeken voor dit knelpunt. De afspraak is nu dat Inmarsat dat spectrum vrij gaat maken door het kopstation te verhuizen naar Griekenland. Maar dat is nog steeds niet rond, de Griekse overheid heeft nog geen garanties afgegeven voor het frequentie gebruik door Inmarsat. In december 2022 heeft het ministerie van EZK een compromis gepresenteerd voor de indeling van de 3,5GHZ band. Dit heeft geleid tot een aanpassing van het NFP (nationaal frequentie plan) in februari 2023.
Het NFP loopt moeizaam
Daarop hebben in totaal 10 partijen beroep aangetekend bij de rechter tegen de NFP wijziging van de 3,5GHz band. Op 25 mei jl. is er een regiesessie geweest over de NFP wijziging van de 3,5GHz band bij de rechtbank in Rotterdam. De 10 partijen die beroep hebben aangetekend krijgen tot 6 juli de tijd om hun beroep te onderbouwen. De minister van EZK heeft tot 7 september de tijd voor een verweer. De inhoudelijke behandeling van het beroep zal op 11 en 12 oktober plaats vinden. Afhankelijk van de uitspraak van de rechter zal het ministerie van EZK een vervolg geven aan de indeling van de 3,5GHZ band. De planning van de veiling van de 3,5GHz band is met de lopende beroepen tegen het NFP zeer onzeker. Datzelfde geldt voor het gebruik van deze band voor private toepassingen. Op dit moment is iedere betrokken partij in dit dossier ontevreden. Het duurt te lang…
Doordat op dit moment 5G in combinatie met 4G wordt ingezet, krijgt de markt 5G-diensten maar met een beperkte snelheid