Implicaties van opkomende technologieën zijn een blinde vlek van de politiek – het nieuwe initiatief De Toekomst Kamer gaat daar wat aan doen. De Toekomst Kamer is een onafhankelijke denktank van meer dan 50 organisaties vanuit de overheid, wetenschap, markt en maatschappij. De Toekomst Kamer gaat de Tweede Kamer input leveren op gebieden waar technologie en maatschappij elkaar raken. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van ChatGPT in het onderwijs of autonome wapens in het leger.
Initiatiefnemer Rudy van Belkom gaf tijdens onlangs een drukbezochte bijeenkomst in Nieuwspoort de aftrap voor het initiatief: “Vooral de implicaties van opkomende technologieën zijn een blinde vlek van de politiek. De toeslagenaffaire heeft dit pijnlijk duidelijk gemaakt. Hoe gaat algoritmische besluitvorming zich de komende 20 tot 30 jaar ontwikkelen? Het is van belang hier nu al aandacht voor te hebben, nu kunnen we immers nog keuzes en bijpassend beleid maken.”
Barbara Kathmann, voorzitter van de Kamercommissie Digitale Zaken nam het initiatief in ontvangst. In het huidige systeem is het erg moeilijk om goede besluiten te nemen voor de toekomst, zei ze. “Toen ik besloot om voorzitter te worden van de Kamercommissie Digitale Zaken, had men het over politieke zelfmoord. Zo’n moeilijk onderwerp, heel slecht voor je imago! Er gebeuren nu te veel technologische ongelukken. Er is te veel versnippering van middelen, kennis, geld en deskundigheid. Ik ben daarom heel blij met de Toekomst Kamer, een instrument tegen de waan van de dag.”
Petra Claessen, voorzitter BTG: “Technologie speelt een cruciale rol in de toekomst van Nederland. Deze denktank kan een belangrijke rol spelen in het bieden van inzichten over lange termijn effecten van keuzes rond technologie door de politiek. BTG, samen met haar partners, ondersteunt dit initiatief van harte en wil hierbij een actieve rol spelen.”
Tijdens een paneldiscussie gingen Kamerleden in discussie over de lange termijn in de politiek. Jesse Six Dijkstra van NSC: “We kunnen ons verstoppen achter algoritmes die heel complex zijn, maar technologie is ook een visie op een samenleving. Hoe willen we samenleven?” Judith Tielen van de VVD: “De Toekomst Kamer ontwikkelt toekomstscenario’s. Dat is interessant, want dan kun je vanuit de Kamer het kabinet bevragen, waarom het ene scenario wel en het andere niet. Je moet transparant maken waar je voor kiest en de afwegingen die je maakt.”
Binnenkort levert de Toekomst Kamer de eerste informatie aan de Tweede Kamercommissie Digitale Zaken. Het betreft een vraagstuk rond het Algoritmeregister.
De Toekomst Kamer is een initiatief van STT. STT werkt aan lange termijn toekomstverkenningen en onderzoekt welke mogelijke invloed technologie heeft op uiteenlopende maatschappelijke thema’s. STT doet geen voorspellingen maar beschrijft alternatieve toekomstbeelden. De resultaten van de verkenningen worden op uiteenlopende manieren gepresenteerd: rapporten, artikelen, documentaires en serious games.