Data spaces zijn een nieuw concept waarbinnen organisaties met een gemeenschappelijk belang samenwerken op het gebied van data. In Nederland wordt binnen diverse sectoren gewerkt aan het realiseren van een data space, waarbij het onder meer gaat om de data spaces SCSN, HDN, MFF BAS, DMI en DIL. Maar hoe zet je een data space op? Welke bouwstenen zijn het belangrijkst om data spaces te definiëren, realiseren en beheren? Vijf bouwstenen zijn hierbij van groot belang.

Dit meldt het Centre of Excellence for Data Sharing and Cloud (CoE-DSC) op basis van recent onderzoek onder IT-serviceproviders. Veel sectoren investeren tijd, geld en middelen in de ontwikkeling van data spaces. Tegelijkertijd zijn er veel uitdagingen en vragen. Het CoE-DSC speelt hierop in en helpt organisaties bij het eenvoudig delen van data over domeinen en sectoren. Onder meer door bij te dragen aan de ontwikkeling van data spaces op zowel nationaal als Europees niveau.

Twee doelsegmenten
Om het belang van de bouwstenen in context te plaatsen, zijn er twee doelsegmenten geïdentificeerd binnen data spaces: beheerders van data spaces en eindgebruikers van data spaces. De beheerder van een data space is de autoriteit (bijv. stichting) die namens de deelnemers de overeengekomen afspraken, netwerkprocessen en infrastructuur beheert waarmee organisaties samenwerken op data. De eindgebruikers zijn de organisaties, zowel publiek als privaat, die deelnemen aan een data space via hun vertrouwde systeemomgeving en door zich te houden aan het overeengekomen vertrouwenskader.

Voor de data space beheerders identificeert CoE-DSC als belangrijkste bouwstenen:

• Governance: Ondersteunt bij het definiëren van de noodzakelijke afspraken voor de inrichting, operationalisering en governance van data spaces.
• Intermediair: Levert de technische en functionele componenten voor het hosten en faciliteren van vertrouwd datadelen tussen deelnemers.
• Gefedereerde cloud: Faciliteert connectiviteit met gefedereerde cloudinfrastructuur om te voldoen aan specifieke eisen voor cloudgebruik (bijv. geografische locatie).

Voor eindgebruikers van data spaces zijn de belangrijkste bouwstenen:

• Connector: Implementeert een connector om datadelen tussen deelnemers via intermediaire diensten te vergemakkelijken.
• Data & cloud readiness: Borgt dat (bestaande) clouddiensten van organisaties klaar en compatibel zijn om use cases voor het delen van data in data spaces te faciliteren.

Momenteel zijn diverse service providers actief om data space beheerders en eindgebruikers te ondersteunen bij hun datadeel ambities.

Petra Claessen, Voorzitter van BTG en Boardmember BTG Services: “Data spelen een steeds belangrijkere rol binnen organisaties. Het delen van data kan grote toegevoegde waarde bieden. Onder meer door bredere inzichten te verkrijgen, eerder verzamelde data te kunnen hergebruiken en databronnen te combineren. Data spaces bieden hiervoor een veilige en privacybestendige omgeving. De bouwstenen die CoE-DSC nu identificeert helpen bij het definiëren, realiseren en beheren van data spaces, en helpen de ontwikkeling van data spaces zo vooruit.”

Lees het volledige rapport van CoE-DSC met de belangrijkste bevindingen hier.