Een telefoonabonnement met een ‘gratis’ toestel blijft een lening en de verstrekking ervan moet daarom aan de regels voor kredietverschaffing voldoen. Dit heeft minister Dijsselbloem besloten naar aanleiding van het recente arrest van de Hoge Raad. Deze instantie stelt dat deze regels ook gelden bij het afsluiten van een telefoonabonnement. Operators T-Mobile en Vodafone hebben inmiddels hun ongenoegen over de nieuwe kabinetsmaatregel publiekelijk geventileerd.
Een ‘gratis’ mobiele telefoon bij een telefoonabonnement wordt feitelijk afbetaald gedurende de looptijd van het abonnement. De Hoge Raad heeft op 13 juni 2014 al geoordeeld dat zo’n abonnement een (goederen)krediet is en dat de Wet op het Financieel Toezicht (WFT) hierop van toepassing is. Deze wet geldt bijvoorbeeld ook voor banken, (web)winkels en autodealers die uitgestelde betaling aanbieden bij de verkoop van goederen.
De operators in Nederland, VNO-NCW en MKB-Nederland verzochten na het arrest om een uitzondering voor de telecomsector. Minister Dijsselbloem heeft de Tweede Kamer op 1 juli 2015 echter laten weten dat hij een aanpassing van de wet niet wenselijk en niet te rechtvaardigen vindt. Kredietregels toepassen op telefoonabonnementen levert volgens de minister een waardevolle bijdrage aan de aanpak van de schuldenproblematiek. Bovendien dwingt het de sector tot meer transparantie over wat zij aanbiedt. Volgens de minister zijn er voldoende mogelijkheden voor de telecomsector om op proportionele wijze de eisen van de kredietregels uit te voeren.
Door het besluit van de minister zullen telefoonaanbieders consumenten moeten informeren over de kredietvoorwaarden. Zo moet een overzicht worden verstrekt van het rentepercentage en zal een kredietwaarschuwing moeten worden opgenomen (‘Let op, geld lenen kost geld.’). De kredietaanbieder moet daarnaast toetsen of de consument de bijkomende maandelijkse lasten wel kan dragen. Ook wordt het verleende krediet, als het hoger is dan 250 euro, geregistreerd bij het Bureau Kredietregistratie (BKR), zodat de lening bekend is bij andere kredietverschaffers. Consumenten moeten de mogelijkheid krijgen om geschillen over het voor het toestel verleende krediet voor te leggen aan het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD). Uitspraken over geschillen over kredietovereenkomsten zijn bindend voor aangesloten partijen.
T-Mobile
Operator T-Mobile vindt het goed dat consumenten bescherming krijgen tegen ‘het stapelen van kredieten en schulden’, zo zegt het bedrijf in een officiële reactie.
'De afgelopen jaren hebben T-Mobile en de sector dan ook al veel effectieve maatregelen genomen om klanten tegen onverwachte en onnodig hoge kosten en schulden te beschermen.'
T-Mobile zegt het echter ‘jammer’ te vinden dat Dijsselbloem de Wet op het Financieel Toezicht (WFT) van toepassing verklaart voor de telecomsector.
'Er zijn veel pragmatischer maatregelen te bedenken om de consument te beschermen tegen schulden en overkreditering zonder de vele neveneffecten van de WFT. Wij vermoeden dat de toepassing van de WFT, het kopen van een abonnement in combinatie met een toestel voor de consument veel complexer maakt.'
T-Mobile wijst verder op de door hen genomen maatregelen ‘om klanten te beschermen tegen onverwachte en onnodig hoge rekeningen’:
'Bij T-Mobile is het advies voor een telefoon of abonnement afhankelijk van eventueel nog openstaande telecom schulden. Ook heeft T-Mobile maatregelen genomen om buiten bundel kosten te voorkomen. Er worden ‘waarschuwings sms-jes’ gestuurd over het verbruik en als de data bundel op is wordt de snelheid kosteloos terug gebracht of de toegang tot internet stopt. Tevens hebben we de kosten voor de handset volledig transparant gemaakt door deze te scheiden van de services en deze separaat op de factuur te vermelden. En wordt niet meer geadverteerd met gratis toestel. Ook kan een klant haar bundels naar beneden (en naar boven) aanpassen en zelfs op nul zetten.'
Vodafone
Bij operator Vodafone wordt het nieuwe beleid van minister Dijsselbloem evenmin met veel gejuich ontvangen. Zo zegt het bedrijf in een officiële reactie:
'Nederland heeft enkele jaren geleden besloten om strenger te zijn dan de Europese richtlijn op het gebied van consumentenkrediet. Niemand had toen voor ogen dat dit de telecomsector later ook zou betreffen. De gevolgen hiervan zijn veel ingrijpender dan de minister nu suggereert. Een telecombedrijf dat besluit om door te gaan met het aanbieden van telefoons in combinatie met een abonnement in zijn huidige vorm, zal significante aanpassingen moeten doen die uiterst kostbaar zijn. Zo moeten telecombedrijven onder andere hun organisatiestructuur, interne processen en systemen, marketing allemaal aanpassen. Voor consumenten wordt het afsluiten van abonnementen omslachtiger en innovatie minder toegankelijk.'
Vodafone is tevens van mening dat de maatregelen van minister Dijsselbloem niet onverdeeld effectief zullen blijken:
'De vraag is welk probleem deze strengere beoordeling van consumentenkrediet in Nederland precies oplost. De sector werkt namelijk al geruime tijd en met succes samen aan het terugdringen van problematische schulden. Het toepassen van de Wet Financieel Toezicht op telecom voegt hier weinig aan toe. We vinden het jammer dat de brief van Dijsselbloem al naar de kamer is gegaan en we hopen dat hier nog een discussie over mogelijk is.'
